Συχνά ακούμε αρκετούς ασθενείς (επαγγελματίες αθλητές αλλά και ανθρώπους με μη επαγγελματική ενασχόληση με αθλητισμό) αλλά και απλούς ανθρώπους να αναφέρονται στη ρήξη του προσθίου χιαστού συνδέσμου του γόνατος και στην αποκατάσταση αυτής της βλάβης. Συχνά δε αποτελεί αντικείμενο προβληματισμού ή ακόμη και σύγχυσης καθώς ακούγονται διάφορες απόψεις αναφορικά με το θέμα. Για τη θεραπεία της πάθησης, η συνδεσμοπλαστική προσθίου χιαστού συνδέσμου με τεχνική all inside αποτελεί τη βέλτιστη λύση για άριστη αποκατάσταση της ρήξης προσθίου χιαστού.
Αρχικά, ας δούμε τι είναι ο πρόσθιος χιαστός και ποιος ο ρόλος του στη λειτουργία του γόνατος. Όπως φαίνεται και στο σχήμα 1, πρόκειται για ανατομική δομή που εντοπίζεται μέσα στην άρθρωση του γόνατος.
Η κατεύθυνσή του είναι από το μηριαίο οστό (το οστό που σχηματίζει τον ανθρώπινο μηρό) προς το κνημιαίο οστό (το κύριο οστό που σχηματίζει το «καλάμι»). Η σύστασή του είναι ινώδης και αποτελείται από ίνες συνδετικού ιστού, προσομοιάζει δηλαδή τους τένοντες του ανθρωπίνου σώματος. Λόγω αυτής της ανατομικής θέσης και της φοράς των ινών του ο κυρίαρχος ρόλος του είναι η διατήρηση της σταθερότητας του γόνατος στις διάφορες κινήσεις της άρθρωσης.
Στη σύγχρονη εποχή, με την ανάπτυξη των σύγχρονων απεικονιστικών μεθόδων και κυρίως την εξέλιξη της μαγνητικής τομογραφίας έχει αυξηθεί κατακόρυφα η διαγνωστική ικανότητα της ρήξης αλλά ακόμη και της λειτουργικής ανεπάρκειας του προσθίου χιαστού συνδέσμου. Παλαιότερα η διαγνωστική προσέγγιση στηριζόταν στην κλινική εξέταση ή στη διαγνωστική αρθροσκόπηση του γόνατος.
Η θεραπευτική προσέγγιση της ρήξης (αλλά ακόμη και της ανεπάρκειας) του προσθίου χιαστού έχει περάσει από αρκετά εξελικτικά στάδια.
Αρχικά, πριν την ανάπτυξη της μαγνητικής τομογραφίας και την μελέτη της εμβιομηχανικής λειτουργίας του γόνατος, η ρήξη του προσθίου χιαστού αντιμετωπιζόταν συντηρητικά και η οδηγία προς τον ασθενή ήταν να κάνει καλή ενδυνάμωση των μυικών ομάδων της περιοχής του γόνατος ώστε να αποκατασταθεί κάποιου βαθμού σταθερότητα της άρθρωσης του γόνατος. Όσο όμως εξελισσόταν η ορθοπαιδική και αναλυόταν καλύτερα ο τρόπος λειτουργίας του γόνατος και ο ρόλος του προσθίου χιαστού στις διάφορες κινήσεις της άρθρωσης, κατέστη σαφές στην ορθοπαιδική κοινότητα ότι ο ρόλος του προσθίου χιαστού είναι τόσο σημαντικός ώστε δεν αποτελεί την καλύτερη επιλογή η μη αποκατάστασή του. «Η ρήξη του προσθίου χιαστού είναι η αρχή του τέλους για το γόνατο».
Με την κατανόηση της σημασίας του προσθίου χιαστού και της αναγκαιότητας αποκατάστασης της ρήξης του, άρχισαν να αναπτύσσονται και χειρουργικές τεχνικές αντιμετώπισής του. Αν κάνουμε μια σύντομη ιστορική αναδρομή, θα δούμε ότι έχουν δοκιμαστεί διάφορες χειρουργικές τεχνικές, με διαφορετικού τύπου συστήματα καθήλωσης, με χρήση τεχνικού μοσχεύματος, πτωματικού ή και μοσχεύματος από τον ίδιο τον ασθενή (αυτομόσχευμα). Σήμερα, η σύγχρονη τάση είναι η χρήση αυτομοσχεύματος, δηλαδή η χρήση τενόντων από άλλη περιοχή του σώματος του ασθενούς και η κατάλληλη επεξεργασία τους ώστε να μπορούν να υποκαταστήσουν τον πρόσθιο χιαστό. Κυρίως χρησιμοποιούνται οι οπίσθιοι μηριαίοι (ισχνός, ημιτενοντώδης) ή ο επιγονατιδικός τένοντας.
Το πλεονέκτημα αυτών των μεθόδων είναι η εκμηδένιση των ποσοστών αλλεργιών λόγω της χρήσης μοσχεύματος από τον ίδιο τον ασθενή και η άριστη ενσωμάτωση του μοσχεύματος. Το μειονέκτημα είναι, όπως είναι λογικό, η έκπτωση της λειτουργικής ικανότητας του ασθενούς λόγω της απώλειας των δύο οπισθίων μηριαίων (ισχνός και ημιτενοντώδης). Στην περίπτωση λήψης επιγονατιδικού τένοντα για μόσχευμα, έχει ενοχοποιηθεί η τεχνική για πόνο από το σημείο λήψης του μοσχεύματος.
Με την νέα τεχνική χρήσης αποκλειστικά του ημιτενοντώδους ως μόσχευμα, επιτυγχάνεται η άριστη αποκατάσταση που υπάρχει με τη χρήση μοσχεύματος ισχνού-ημιτενοντώδους αλλά χωρίς να υπάρχει η λειτουργική έκπτωση λόγω της απώλειας και των δύο αυτών τενόντων. Οι τένοντες αυτοί, εμβιομηχανικά, έχουν ουσιαστικό ρόλο στην ισχύ της κάμψης του γόνατος και τη στροφή του κατά τις κινήσεις κάμψης και έκτασης.
Ο λόγος είναι ότι χρησιμοποιείται μόνο ο ημιτενοντώδης τένοντας με τρόπο ώστε να υποκαθιστά πλήρως τον πρόσθιο χιαστό σύνδεσμο. Η διατήρηση του ισχνού στην ανατομική του θέση μειώνει το χειρουργικό τραύμα στους οπίσθιους μηριαίους και κυρίως δεν καταργεί τη λειτουργία του. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τη διατήρηση σε μεγαλύτερο βαθμό της μυικής ισχύος του ασθενούς, την μείωση του πόνου μετεγχειρητικά και την ταχύτερη συνολική αποκατάσταση του χειρουργημένου ασθενούς. Το τελικό αποτέλεσμα είναι βελτιωμένο επειδή ακριβώς διατηρείται ο εμβιομηχανικός του ρόλος και η συμμετοχή του στις κινήσεις του γόνατος. Με τη συνδεσμοπλαστική προσθίου χιαστού συνδέσμου με τεχνική all inside είναι δυνατή η παρακολούθηση εντατικότερου προγράμματος αποθεραπείας και η ταχύτερη επάνοδος στην προηγούμενη δραστηριότητα (αθλητική ή μη). Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι ενώ με τη χρήση μοσχεύματος ισχνού-ημιτενοντώδους η επάνοδος σε αθλητική δραστηριότητα κυμαίνεται μεταξύ πέντε και έξι μηνών, με τη μέθοδο χρήσης μόνο ημιτενοντώδους ο χρόνος αποθεραπείας είναι μικρότερος των τεσσάρων μηνών.
Όπως αναφέρθηκε παραπάνω, η συνδεσμοπλαστική προσθίου χιαστού συνδέσμου με τεχνική all inside έχει σημαντικά πλεονεκτήματα. Απαιτεί ωστόσο άριστη χειρουργική τεχνική από την πλευρά του ιατρού και πειθαρχία στις οδηγίες της ιατρικής ομάδας από την πλευρά του ασθενούς. Η άριστη συνεργασία ιατρικής ομάδας και ασθενούς όταν συνδυάζεται με σύγχρονες τεχνικές αντιμετώπισης αποτελεί εγγύηση για το άριστο τελικό αποτέλεσμα.
