Η συμμετοχή σε αθλητικές δραστηριότητες φέρνει πολυάριθμα οφέλη για τη σωματική και ψυχική υγεία. Ωστόσο, οι υψηλές απαιτήσεις κάθε αθλήματος ενέχουν τον κίνδυνο εμφάνισης διαφόρων τραυματισμών. Οι τραυματισμοί των αθλητών είναι συχνό φαινόμενο ανεξαρτήτως αθλήματος κι επιπέδου. Αυτοί οι τραυματισμοί μπορούν να επηρεάσουν σημαντικά την απόδοση, την καριέρα και τη συνολική ευημερία ενός αθλητή. Συνεπώς, η έγκαιρη διάγνωση και η αποτελεσματική θεραπεία αυτών των τραυματισμών συμβάλλει όχι μόνο στην αποκατάσταση της λειτουργικότητας αλλά και την παροχή βοήθειας προς τους αθλητές ώστε να ανακτήσουν το ανταγωνιστικό τους πλεονέκτημα.
Συνήθεις τραυματισμοί αθλητών: Διαστρέμματα, θλάσεις ή κατάγματα
Το διάστρεμμα συνιστά κάκωση ή ρήξη των συνδέσμων και του αρθρικού θύλακα που συνδέουν τα οστά μιας άρθρωσης, η οποία εμφανίζεται λόγω μιας σύγκρουσης, απότομης αλλαγής κατεύθυνσης η μιας αδέξιας κίνησης. Σε περίπτωση που η κάκωση ή η ρήξη αφορά μυικές ίνες, τότε πρόκειται για μυϊκή θλάση. Αυτοί οι τραυματισμοί συμβαίνουν συχνά λόγω ξαφνικών κινήσεων ή υπερφόρτωσης. Η θεραπεία περιλαμβάνει ανάπαυση, παγοθεραπεία, ανύψωση του πάσχοντος άκρου, φυσικοθεραπεία, χορήγηση φαρμακευτικής αγωγής και περιστασιακά χειρουργική επέμβαση σε σοβαρές περιπτώσεις.
Τα κατάγματα των οστών είναι αποτέλεσμα άσκησης υπερβολικής δύναμης, συνήθως από άμεση πρόσκρουση ή επαναλαμβανόμενη πίεση στο πάσχον άκρο. Η θεραπεία ποικίλλει ανάλογα με τη βαρύτητα του κατάγματος, και κυμαίνεται από ακινητοποίηση με γύψο ή νάρθηκα έως χειρουργική επέμβαση για την επαναφορά των θραυσμάτων των οστών στην αρχική τους θέση με τη χρήση πλακών ή βιδών.
Κοινοί αθλητικοί τραυματισμοί: Τενοντίτιδα
Η τενοντίτιδα συνιστά φλεγμονή κάποιου τένοντα, και είναι ένας πολύ συχνός τραυματισμός αθλητών ή άλλων ατόμων που πραγματοποιούν επαναλαμβανόμενες κινήσεις. Η πάθηση μπορεί να οδηγήσει σε πόνο, μειωμένη κινητικότητα, ακόμη και μακροχρόνια απώλεια λειτουργικότητας. Η τενοντίτιδα συνήθως προκύπτει από υπερβολική χρήση, επαναλαμβανόμενη καταπόνηση ή ξαφνικές αυξήσεις στην ένταση της δραστηριότητας. Τα σημεία του σώματος στα οποία εκδηλώνεται συχνότερα η τενοντίτιδα περιλαμβάνουν τους ώμους (στροφικό πέταλο), τους αγκώνες (tennis elbow), τους καρπούς (τενοντίτιδα de Quervain), και τα γόνατα (τενοντίτιδα επιγονατιδικού τένοντα). Η θεραπεία της τενοντίτιδας περιλαμβάνει μια πολύπλευρη προσέγγιση που στοχεύει στην ανακούφιση του πόνου, τη μείωση της φλεγμονής και την επαναφορά της λειτουργικότητας. Οι συνήθεις μέθοδοι θεραπείας περιλαμβάνουν διακοπή της επιβαρυντικής δραστηριότητας, φυσικοθεραπεία, μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα και οι εγχύσεις κορτικοστεροειδών απευθείας στον προσβεβλημένο τένοντα.
Συνήθεις τραυματισμοί αθλητών: Ρήξη πρόσθιου χιαστού συνδέσμου
Η ρήξη του πρόσθιου χιαστού συνδέσμου είναι ένας αρκετά κοινός τραυματισμός αθλητών και σωματικά ενεργών ατόμων, θέτοντας σημαντικές προκλήσεις στην καθημερινότητα. Η ρήξη αυτή εμφανίζεται συνήθως κατά τη διάρκεια αθλητικών δραστηριοτήτων που περιλαμβάνουν ξαφνικές στάσεις, αλλαγές κατεύθυνσης και περιστροφικές κινήσεις. Η κλινική παρουσίαση μιας ρήξης προσθίου χιαστού συνδέσμου περιλαμβάνει ξαφνική εκδήλωση πόνου, μια αίσθηση σκισίματος τη στιγμή του τραυματισμού και άμεσο οίδημα στην άρθρωση του γόνατος. Οι ασθενείς συχνά βιώνουν αστάθεια, αίσθηση ότι το γόνατο «υποχωρεί» και δυσκολία να στηρίξουν το βάρος σε αυτό. Το εύρος κίνησης μπορεί να είναι περιορισμένο λόγω του πόνου και του οιδήματος. Η ρήξη μπορεί να είναι είτε μερική, είτε ολική. Εάν η ρήξη είναι μερική, ή οι ασθενείς είναι προχωρημένης ηλικίας, μπορεί να εφαρμοστεί συντηρητική αντιμετώπιση με έναρξη στοχευμένου προγράμματος φυσικοθεραπείας.
Ωστόσο, σε περιπτώσεις νεαρών σε ηλικία ασθενών που ασχολούνται ενεργά με τον αθλητισμό ή ολικών ρήξεων, έχει ένδειξη η χειρουργική αντιμετώπιση με ανακατασκευή του συνδέσμου χρησιμοποιώντας μόσχευμα. Η πιο σύγχρονη χειρουργική μέθοδος είναι η συνδεσμοπλαστική προσθίου χιαστού συνδέσμου με την τεχνική all inside. Η πρωτοποριακή αυτή τεχνική περιλαμβάνει τη χρήση αποκλειστικά του ημιτενοντώδους, δηλαδή ενός εκ των οπίσθιων μηριαίων τενόντων, ως μόσχευμα. Ο τένοντας αυτός χρησιμοποιείται με τρόπο που να υποκαθιστά πλήρως τον πρόσθιο χιαστό σύνδεσμο, γεγονός που συμβάλλει στη διατήρηση σε μεγαλύτερο βαθμό της μυικής ισχύος του ασθενούς, την μείωση του πόνου μετεγχειρητικά και την ταχύτερη συνολική αποκατάσταση του ασθενούς.
Συχνοί αθλητικοί τραυματισμοί: Ρήξεις μηνίσκου
Οι ρήξεις μηνίσκου είναι συχνοί τραυματισμοί στο γόνατο, που συναντώνται πολλές φορές στον αθλητισμό και στις καθημερινές δραστηριότητες. Οι ρήξεις αυτές συχνά προκύπτουν από συστροφή ή υπερβολική κάμψη της άρθρωσης του γόνατος κατά τη διάρκεια δραστηριοτήτων που περιλαμβάνουν ταχεία περιστροφή, ή ξαφνικές αλλαγές κατεύθυνσης. Εκφυλιστικές ρήξεις μπορεί επίσης να εμφανιστούν με την πάροδο του χρόνου λόγω φθοράς στους μηνίσκους. Οι κλινικές εκδηλώσεις μιας ρήξης μηνίσκου ποικίλλουν ανάλογα με τη θέση, τον τύπο και τη σοβαρότητα της ρήξης. Τα κοινά συμπτώματα περιλαμβάνουν πόνο, οίδημα, περιορισμένο εύρος κίνησης, αίσθηση «κλειδώματος» της άρθρωσης και αίσθημα αστάθειας ή υποχώρησης. Ο πόνος συχνά επιδεινώνεται κατά τη διάρκεια δραστηριοτήτων που απαιτούν την άσκηση βάρους στο τραυματισμένο γόνατο. Η θεραπεία κυμαίνεται από συντηρητική αντιμετώπιση με ανάπαυση, τροποποίηση των δραστηριοτήτων, χορήγηση φαρμακευτικής αγωγής και φυσικοθεραπεία για την ενίσχυση των γύρω μυών και τη βελτίωση της σταθερότητας της άρθρωσης. Αυτή η προσέγγιση θεωρείται συχνά για μικρές ρήξεις ή σε ασθενείς προχωρημένης ηλικίας. Χειρουργική επέμβαση συνιστάται για μεγαλύτερες, συμπτωματικές ή σύνθετες ρήξεις. Συνήθως προτιμάται η αρθροσκοπική χειρουργική επέμβαση, καθώς πρόκειται για ελάχιστα επεμβατική τεχνική κατά τη διάρκεια της οποίας επισκευάζεται ο πάσχων μηνίσκος.
Οι τραυματισμοί αθλητών προκύπτουν πολύ συχνά, ασκώντας σημαντικά εμπόδια στην καθημερινότητα και περιορίζοντας τη λειτουργικότητα. Η κατανόηση των υποκείμενων μηχανισμών, συμπτωμάτων και επιλογών θεραπείας για κάθε μορφή αθλητικού τραυματισμού δίνει τη δυνατότητα στους αθλητές να επιστρέψουν στο άθλημά τους με ασφάλεια και ταχύτητα. Ο Ορθοπαιδικός Χειρουργός στην Αθήνα, Δρ. Γεώργιος Ποθητάκης, πραγματοποιεί επιτυχώς διάγνωση και θεραπεία, είτε συντηρητική είτε χειρουργική, αυτών των τραυματισμών, με στόχο την αποκατάσταση της λειτουργικότητας και την πλήρη επαναφορά των αθλητών στην ενεργό δράση.
